H Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης (World Art Day) καθιερώθηκε το 2012 από τον Διεθνή Οργανισμό Τέχνης και έκτοτε γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Απριλίου, ημερομηνία γέννησης του Λεονάρντο Ντα Βίντσι.
“Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάθε βιβλίο προσφέρει γνώσεις, μερικά όμως το κάνουν συστηματικά. Είναι τα βιβλία γνώσεων, πολλαπλών αναγνώσεων και αναφοράς που προεκτείνουν, εμπλουτίζουν μια ήδη αποκτημένη γνώση ή τη συμπληρώνουν απαντώντας σε συγκεκριμένα ερωτήματα. Ένα από τα χαρακτηριστικά τους είναι ότι λειτουργούν συνειρμικά και ωθούν τον αναγνώστη να προσεγγίσει το θέμα από διαφορετικές πλευρές.” Δανειζόμενοι το παραπάνω απόσπασμα από άρθρο της κυρίας Μαρίζας Ντεκάστρο στον ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ, σας εισάγουμε με «τρόπο» στο προτεινόμενο βιβλίο μας!
Μια ημέρα σαν κι αυτή, επιλέγουμε να σας πάμε ένα ταξίδι! Κάθε εικόνα είναι ένα μικρό ταξίδι, άλλωστε… Καλωσορίσατε στη μαγεία της Τέχνης…
ΤΈΧΝΗ//Art//Arte//Kunst
Δύσκολο να την ορίσεις, να τη βάλεις σε καλούπια, να εισάγεις μεγάλους και μικρούς στις έννοιές της! Αν αναζητήσουμε τίτλους βιβλίων πατώντας “Η ιστορία της τέχνης” θα μας βγάλει δεκάδες επιλογές, το γνωρίζετε! Αν γίνουμε όμως πιο συγκεκριμένοι και αναζητήσουμε τι εστί ΕΙΚΟΝΕΣ; «Οι εικόνες βρίσκονται παντού γύρω μας (…)Μπορούμε να τις δούμε στους δρόμους και στην τηλεόραση.(…)Μέσα από τις εικόνες, όπως μέσα από τις λέξεις, σκεφτόμαστε, ονειρευόμαστε και προσπαθούμε να καταλάβουμε τον κόσμο γύρω μας» επισημαίνει στην εισαγωγή του βιβλίου του ο David Hockney! Αναζητώντας, λοιπόν, το “Η ιστορία των εικόνων” θα βρούμε μόνο ένα αποτέλεσμα· πιστέψτε μας είναι αρκετό…
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ
Kείμενα: David Hockney & Martin Gayford
Εικονογράφηση: Rose Blake
Μετάφραση από τα αγγλικά: Kαρίνα Λάμψα
Εκδόσεις: Καπόν
Σελίδες: 128
Προτεινόμενη (ενδεικτικά) ηλικία: 7+
“Μέσα από ένα συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο των εικόνων, τα παιδιά μαθαίνουν την Ιστορία της Τέχνης, από την πρώιμη ζωγραφική στα σπήλαια έως τις εικόνες που φτιάχνουμε σήμερα στους υπολογιστές μας και στις φωτογραφικές μηχανές των κινητών τηλεφώνων μας.“
Δύο μόλις χρόνια μετά την πρώτη του κυκλοφορία από τον οίκο Thames & Hudson Ltd, London φθάνει στα χέρια μας σε μία πολυτελή έκδοση που δε θα αφήσει κανέναν ασυγκίνητο – μικρό ή μεγάλο! Από πέρυσι που κυκλοφόρησε έχει θαυμαστεί και εγκωμιαστεί πολύ! Μέχρι και η κουβερτούρα του (περικάλυμμα) αποκαλύπτει σημαντικές πληροφορίες, όπως κάποια βιογραφικά στοιχεία των συντελεστών και γίνεται αυτομάτως ένα πολύτιμο εργαλείο διαφήμισης για το ίδιο το βιβλίο…Ιδού τι θα διαβάζατε αν κρατούσατε στα χέρια σας το εν λόγω κάλυμμα…
“Οδηγός σε αυτό το ταξίδι είναι ο διάσημος καλλιτέχνης Ντέηβιντ Χόκνεϊ. Με αφορμή τα έργα τέχνης που εικονίζονται στο βιβλίο, συζητά με τον συγγραφέα Μάρτιν Γκέιφορντ για τη δημιουργία των εικόνων και την εξέλιξή τους μέσα στον χρόνο. Οι παιχνιδιάρικες, μινιμαλιστικές εικονογραφήσεις της Ρόουζ Μπλέικ δίνουν μια τρίτη διάσταση σε αυτόν τον διάλογο“.
Ο Ντέηβιντ Χόκνεϊ είναι ίσως ένας από τους πιο διάσημους και δημοφιλείς καλλιτέχνες της εποχής μας. Φτιάχνει εικόνες σχεδόν σε οποιοδήποτε μέσο και του αρέσει να κοιτάζει προσεκτικά το έργο των άλλων καλλιτεχνών. Το βιβλίο του Secret Knowledge (Μυστική Γνώση) εξηγεί ορισμένες από τις ιδέες του για το πώς οι καλλιτέχνες, σε όλη τη διάρκεια της Ιστορίας, δημιούργησαν τις εικόνες τους.
Ο Μάρτιν Γκέιφορντ είναι κριτικός τέχνης και συγγραφέας. Έχει κάνει με τον Ντέηβιντ Χόκνεϊ πολλές συζητήσεις για την τέχνη, ορισμένες από τις οποίες κατέγραψε σε βιβλία, όπως στο A Bigger Message ( Ένα Μεγαλύτερο Μήνυμα).
Η Ρόουζ Μπλέικ είναι εικονογράφος, και φτιάχνει επίσης εικόνες. Δημιουργεί εικονογραφήσεις για βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες και γκαλερί τέχνης. Όταν ήταν 11 χρόνων, πήγε με τους γονείς της διακοπές στο Λος Άντζελες και επισκέφτηκαν τον Ντέηβιντ Χόκνεϊ στο σπίτι του. Από τότε, είναι μια από τις πιο πιστές οπαδούς του.
Οι τρεις συντελεστές κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα αντισυμβατικό βιβλίο τέχνης για παιδιά (και όχι μόνο) και μας υπενθυμίζουν πως…”Βλέπουμε όλοι τον κόσμο με τον δικό μας τρόπο. Ακόμα κι όταν κοιτάζουμε ένα μικρό, τετράγωνο αντικείμενο – ας πούμε, ένα κουτί – κάποιοι από μας θα το δούμε διαφορετικά από άλλους. Όταν μπαίνουμε σε ένα δωμάτιο, παρατηρούμε τα πράγματα μέσα από τον φακό των συναισθημάτων μας, των αναμνήσεών μας και των ενδιαφερόντων μας“.
160 εικόνες παρελαύνουν μπροστά στα μάτια μας συνοδεύοντας τα κείμενα που έχουν τη μορφή διαλόγων ανάμεσα στους δύο συγγραφείς! Με πιο χαλαρή γραμματοσειρά διαβάζουμε τα λόγια του κύριου Χόκνεϊ ενώ με πιο αυστηρή γραμματοσειρά, που αρμόζει καλύτερα στη θέση του τεχνοκριτικού, διαβάζουμε τα λόγια του Μάρτιν Γκέιφορντ. (Δεν θα μπερδευτείτε καθώς υπάρχουν και τα ονόματά τους δίπλα στα αντίστοιχα αποσπάσματα). Παράλληλα απολαμβάνουμε την εικονογράφηση της Ρόουζ Μπλέικ που αποτυπώνει όχι μόνο τους τρεις τους μα και λεπτομέρειες ή τους ίδιους τους καλλιτέχνες των εικόνων που παρουσιάζονται καθώς επίσης και ζώα!
Το βιβλίο χωρίζεται σε 8 κεφάλαια και ακολουθεί τις συζητήσεις των δύο φίλων οι οποίοι ξεκινούν από τους καλλιτέχνες των σπηλαίων για να καταλήξουν στη γενιά των smartphones και των selfies… Αναλυτικά τα κεφάλαια:
1. Γιατί φτιάχνουμε εικόνες;
2. Τι κάνει ένα σημείο ενδιαφέρον;
3. Τι ακριβώς είναι μια σκιά;
4. Πώς οι καλλιτέχνες στήνουν το σκηνικό;
5. Πώς οι καλλιτέχνες παίζουν με το φως;
6. Ποια εργαλεία χρησιμοποιούν οι καλλιτέχνες;
7. Μπορούν πράγματι οι εικόνες να κινηθούν;
8. Πώς θα εξελιχθούν οι εικόνες;
Τι σχέση έχει άραγε η κινηματογραφική ταινία Pinocchio της Disney με την κινεζική τέχνη και τις ιαπωνικές ξυλογραφίες ή γιατί ηθοποιοί σαν τον Τσάρλι Τσάπλιν είχαν έντονα μακιγιαρισμένο βλέμμα; Όσο ξεχωριστή σας φαίνεται αυτή η ιδιαίτερη προσέγγιση των πραγμάτων άλλο τόσο ενδιαφέρουσα είναι, καθώς οι πληροφορίες που αποκομίζεις εν είδει παιχνιδιού αποτυπώνονται καλύτερα από ό,τι σε ένα μάθημα…
Χωρίς να υπάρχει αυστηρή χρονολογική σειρά στην εξιστόρηση γεγονότων, ρευμάτων ή/και πρακτικών, η μετάβαση από την αιγυπτιακή τέχνη στην εμφάνιση των ipad είναι ομαλή! Μέσα στις σελίδες του πρωτοποριακού αυτού οδηγού θα απολαύσουμε – μεταξύ άλλων – έργα των Ντα Βίντσι, Πικάσο, Βαν Γκογκ, Μιχαήλ Άγγελος, Μανέ, Βαν Άικ, Χόπερ.
Το ταξίδι στην εξέλιξη των εικόνων ολοκληρώνεται με ένα χρονοδιάγραμμα («Εκεί φαίνονται τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαν οι καλλιτέχνες και πώς η δουλειά τους επηρεαζόταν από τις καινούριες εφευρέσεις»), ένα γλωσσάρι για τη βοήθεια εννοιών όπως το ζωοτρόπιο και το κλείστρο και τέλος έναν λεπτομερή κατάλογο όλων των εικόνων που παρουσιάστηκαν! Τα παραπάνω είναι και τα μοναδικά στερεοτυπικά στοιχεία δομής που χαρακτηρίζουν ένα βιβλίο γνώσεων!
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ… Η επιτυχία που σημείωσε το εκδοτικό εγχείρημα, δεν οφείλεται μοναχά στη διάσημη υπογραφή του Χόκνεϊ. Η ιστορία δηλαδή δεν είναι μια παραδοσιακή αφήγηση γραμμένη από «ειδικούς». Το αντίθετο. Ο Χόκνεϊ εξηγείται από την αρχή: «οι εικόνες που μου αρέσουν μπορεί να είναι αρκετά διαφορετικές από αυτές που θα διαλέγατε αν γράφατε τη δική σας ιστορία των εικόνων. Καθώς διαβάζετε το βιβλίο (ή καθώς σας το διαβάζουν), μιλήστε γι’ αυτά που βλέπετε. Όταν κοιτάζουμε μια εικόνα, ο καθένας μας έχει μια δική του άποψη: είναι ένα από τα σπουδαία πράγματα της τέχνης και ο λόγος που εξακολουθώ να κάνω τέχνη» εξομολογείται ο καλλιτέχνης και δίνει την πιο έντιμη και γι΄αυτό ίσως την πιο ουσιαστική συμβουλή για το πώς μπορούμε να σταθούμε απέναντι στο έργο τέχνης. Τι σημαίνει αυτό; Ενώ η τέχνη γενικά έχει ιστορία, και αναμφισβήτητα ανήκει στην ιστορία του πολιτισμού, εν τούτοις το έργο τέχνης δεν έχει ιστορία. Δηλαδή: ενώ έχουμε παλαιολιθική τέχνη, κι έπειτα νεολιθική, και πολύ έπειτα αρχαιοελληνική κλασική και ούτω καθεξής, οι βραχογραφίες ως τέτοιες, δεν έχουν ιστορία. Μπορούμε να μιλήσουμε για τις προϋποθέσεις, για τις σχολές, για τους δημιουργούς και τις τεχνικές, αλλά το ίδιο το έργο, καθώς στεκόμαστε μπρος του και το βλέπουμε, δεν έχει ιστορία. Είναι πέραν του χρόνου, είναι πέραν του παρελθόντος και του μέλλοντος. Είναι εκεί, ανοιχτό στην παρατήρησή μας, αλλά δεν έχει ηλικία. Ο χρόνος πάνω του είναι μια πληροφορία που έχεις, το ίδιο όμως το έργο δεν έχει χρόνο πάνω του κι αυτό εισηγείται ο Χόκνεϊ παραθέτοντας ευφυώς τον ταύρο από το σπήλαιο του Λασκώ (17.000 π. Χ.) δίπλα στην κουκουβάγια του Πικάσο (1952). (Γιώργος Μυλωνάς, liberal.gr)
Για τους μικρούς καλλιτέχνες της καρδιάς σας αλλά και για εσάς τους ίδιους που συνεχίζετε να αναζητάτε το όμορφο, αυτό είναι το ιδανικό βιβλίο…Το 2019 βραβεύτηκε με το New Horizons – Bologna Ragazzi Award και αυτό ακριβώς θα σας χαρίσει διαβάζοντάς το: Νέους Ορίζοντες!
